Budowa tarasu to poważna inwestycja, która poprawi nie tylko funkcjonalność naszej posiadłości, ale też jej wygląd. Taras może nam służyć za powiększenie domu i przedłużenie salonu. Wiosną i jesienią może stanowić główne miejsce wypoczynku całej rodziny. Warto zatem dobrze dopasować poszczególne elementy konstrukcyjne, aby służyły nam przez długie lata. Podstawowym elementem planowania budowy jest podjęcie decyzji, jaki fundament pod taras będzie najbardziej odpowiedni. Będzie to zależało w dużej mierze od warunków, jakie oferuje nasz teren budowy. Istotna będzie też kwestia powierzchni przeznaczonej na taras i materiału, z jakiego ma on zostać wykonany. Najważniejsze, aby miejsce naszego przyszłego wypoczynku było dla nas przede wszystkim bezpieczne. Warto też zastanowić się na tym, jak dużo czasu i energii jesteśmy w stanie poświęcić na dbanie o taras.
Elementy składające się na taras będą się różnić w zależności od podłoża oraz projektu, który wybraliśmy. Oczywiście nie zawsze nasze oczekiwania będą do zrealizowania w danym terenie. Dobry projektant na pewno znajdzie kompromis pomiędzy możliwościami terenu, a naszymi wyobrażeniami. Niezależnie od tego, na jaki taras ostatecznie się zdecydujemy, będzie się on składał z podobnych elementów. Najczęściej są to:
Wybór fundamentów będzie w głównej mierze zależeć od tego, jaki taras zamierzamy zbudować. Przy jego projektowaniu trzeba przede wszystkim zdecydować o jego wielkości. W przypadku powierzchni większej niż 35 m2 należy zgłosić do urzędu prace budowlane. Taras nie powinien być też zbyt mały, ponieważ straci wtedy swoją funkcjonalność. Prawdopodobnie będziemy chcieli na nim umieścić komplet wypoczynkowy, stół i może grill lub huśtawkę. Istotne jest, ile osób będzie jednocześnie korzystać z tarasu na co dzień. Jeśli domowników jest dużo, lepiej postawić na większą powierzchnię. Najważniejszą kwestią jest jednak materiał, z jakiego zamierzamy wykonać taras. Wtedy dopiero możemy decydować jaki fundament pod taras będzie odpowiedni dla naszego projektu.
Drewno jest materiałem zdecydowanie najczęściej wykorzystywanym do budowy obiektów tarasowych. Ma uniwersalny wygląd i dzięki temu będzie pasował do różnych obiektów. Należy jednak pamiętać, że drewno wymaga regularnej pielęgnacji. Głębokość fundamentu pod taras będzie natomiast zależna od tego na jakim podłożu pracujemy. Nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi jak głęboko kopać fundament pod taras. W zależności od terenu będzie to od 0,8 m do 1,5 m. Taras drewniany wymaga układania go na fundamencie z betonowych podpór, umieszczanych około metr od siebie. Taras z bloczków fundamentowych to bardzo trwała i tym samym bezpieczna konstrukcja. Do podstaw montuje się drewniane legary i umieszcza pomiędzy materiałami izolację odporną na wilgoć, wykonaną z papy. Jest to istotne, ponieważ inaczej drewno mogłoby chłonąć wilgoć z podłoża. Dlatego właśnie taras betonowy bez fundamentu jest możliwy do wykonania, ale drewniany zdecydowanie nie. Deski tarasowe o szerokości nie większej niż 15 cm rozkłada się na kątownikach w odległości zaledwie kilku milimetrów. Pomiędzy szczelinami musi odpływać woda.
Budowa tarasy z bloczków betonowych to bardzo popularny wybór, ponieważ proces ten jest dość łatwy i gwarantuje trwałość. Taras betonowy bez fundamentu nie ma jednak szans na przetrwanie. Beton ma jednak sporą masę i wymagane jest układanie go na podbudowie z kruszyw. Układanie zaczyna się od ścian budynku, zachowując pomiędzy nimi szczeliny maksymalnie do 5 mm. Następnie te miejsca wypełnia się piaskiem i ubija podłoże. Fundament pod taras betonowy musi być odpowiednio trwały ze względu na masę całej konstrukcji.
Powierzchnia tarasu opierać się będzie na podbudowie, będącej fundamentem. Zapobiegnie to pękaniu płyty betonowej, a także nie pozwoli na wypiętrzanie się podłoża pod wpływem przemarzania. Podbudowa pod taras betonowy jest wykonywana z gęstej pospółki lub piasku, a dodatkowo zagęszczana mechanicznie. Można wykonać też warstwę z chudego betonu. Grubość podbudowy nie powinna być mniejsza niż 20 - 25 cm.
Płytki ceramiczne służą do wypełnienia przestrzeni tarasu i są ciekawym elementem dekoracyjnym. Można wtedy wybrać takie, które będą imitować drewno i beton, jeśli zależy nam na takim właśnie efekcie. Fundamentem jest wtedy płyta betonowa, na którą wylewa się specjalną wyrównującą warstwę. Ważne, aby zadbać o odpowiedni spadek, który pozwoli na odprowadzanie wody od ścian budynku w kierunku zewnętrznym.
Niezależnie od wybranego typu tarasu, przygotowanie podłoża jest najważniejszym elementem prac. Nieprawidłowe wykonanie tego elementu może mieć poważne konsekwencje w przyszłości i wpływać na trwałość naszej konstrukcji.
Prace w terenie należy zacząć od wyznaczenia powierzchni tarasu. Wykonujemy to z pomocą palików wbijanych w odpowiednie miejsca. Następnie łączymy je sznurkiem. To właśnie tę powierzchnię będziemy przygotowywać pod kolejne prace. W pierwszej kolejności należy usunąć wierzchnią warstwę gleby, aby usunąć warstwę organiczną oraz wszystkie zbędne zanieczyszczenia. Kolejnym krokiem jest wykonanie hydroizolacji. Istotna jest prawidłowa ocena sytuacji i podjęcie decyzji, czy potrzebne są dodatkowe systemy do odprowadzania deszczówki. Następnie przygotować należy wykopy pod fundamenty, znajdujące się poniżej granicy zamarzania gruntu. Kolejny, ważny etap prac to wylanie fundamentów.
Fundamenty pod taras z drewnianych desek najłatwiej zrobić z betonowych słupów, które powinny zostać osadzone w gruncie. Taki fundament będzie solidny i pozwoli na wyposażenie tarasu bez obaw, że niektóre elementy okażą się za ciężkie. Słupki fundamentowe wykonuje się z tulei szalunkowych o średnicy 20-25 cm. Wykopy pod takie słupki wykonuje się z pomocą wiertnicy gruntowej. Nie trzeba kupować takiego sprzętu, wystarczy wypożyczyć. Istotnym elementem jest osadzenie słupków w gruncie. Ważne, aby zrobić to na odpowiedniej głębokości. Jaki głęboki fundament pod taras? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedni, ponieważ jest to zależne od wielu czynników. Jeśli jest to taras przydomowy i tym samym chcemy, by jego powierzchnia nie zmieniała poziomu (była cały czas na jednym poziomie) warto umieścić spód słupków poniżej strefy przemarzania gruntu. Ta natomiast będzie się różnić w zależności od naszego położenia geograficznego. W centralnej Polsce będzie to 1 m, w zachodniej części kraju 0,8 metrów, a w górach i w okolicach Suwałk - 1,4 metra. Powyższe wytyczne dotyczą jednak tylko gruntów ilastych oraz gliniastych. Jeśli mamy do czynienia z piaskiem, wystarczy aby spód fundamentów był ulokowany 0,5 metra poniżej terenu.
Budowa tarasu nie będzie wymagać posiadania pozwolenia, jeśli jego powierzchnia nie przekroczy 35m2. Taras jest częścią budynku. Interpretacja przepisów jest jednak różna i najmniej problemów stwarza, gdy taras jest budowany od razu z domem. Natomiast w przypadkach dobudowywania tarasu do budynku już istniejącego bywa różnie. Bywa, że zostaje to uznane za rozbudowę domu i wymaga zgłoszenia, a czasem nawet pozwolenia, jeśli zostaje zwiększony obszar oddziaływania budynku. Przed rozpoczęciem prac warto skonsultować się w tej sprawie ze starostwem powiatowym. Tak będzie bezpieczniej, jeśli chcemy uniknąć wysokich opłat legalizacyjnych za ewentualną budowę bez pozwolenia.